Voor degenen die wat meer willen weten over de bushfires...

Zo ongeveer elke Aussie die ik tegenkom zegt: ‘oh wat jammer dat je nu precies met de bushfires in Australië bent! Je moet wel gedacht hebben, waar ben ik in hemelsnaam in terecht gekomen?' Een vriendin zei ‘oh je moet naar Marysville gaan, het is heel mooi daar. O nee, dat is nu verwoest.' En zo zijn inmiddels honderdduizenden hectaren verwoest door de bosbranden - veelal natuurparken zoals Wilsons Promontory, het meest zuidelijke puntje van Australië -, en het is nog niet voorbij. Twee branden zijn nog steeds ‘out of control' en afgelopen zaterdag en dinsdag hadden we weer een high fire alert vanwege de gevaarlijke weersomstandigheden.

Bosbranden horen bij Australië. De natuur is erop ingesteld en heeft ook af en toe brand nodig om te kunnen overleven, zoals de Eucalyptusboom, waarvan bijna alle ongeveer 700 soorten inheems zijn. Deze zaden ontkiemen alleen bij grote hitte. Op warme dagen hangt er verdampte Eucalyptusolie boven de bomen - daar komt de karakteristieke blauwe waas van het landschap vandaan. En dat maakt het dus ook erg gemakkelijk voor een bosbrand om zich snel te verspreiden. Bosbranden zijn dus over het algemeen goed voor de natuur - tijdens mijn tripje langs de Great Ocean Road kwamen we langs een gedeelte dat in 1983 tijdens de inmiddels op één na grootste bosbranden ooit helemaal afgebrand was. Het was weer helemaal hersteld en gezonder dan andere stukken natuur, omdat het op een gegeven moment helemaal dichtgroeit.

De branden van Black Saturday (de zaterdag voordat ik naar Melbourne vloog - met de meer dan 200 doden) waren echter geen normale branden, maar een vuurstorm die met 100 km per uur door valleien raasde. Die branden waren ook extreem heet: de achtergebleven aarde is zwart en helemaal kaal: alles is dood. Deze zomer is het gevaar voor bosbranden ook veel hoger dan voorgaande jaren vanwege de droogte. Hoewel periodieke droogte bij het klimaat hoort, is dit nu al het tiende jaar van de droogte in Melbourne en omgeving. Spaarbekkens staan heel laag - je ziet foto's van tien jaar geleden en nu op reclameborden - en waterrestricties zijn aan de orde van de dag. Zo leer je trouwens nog eens interessante dingen, zoals dat het 7 liter water kost om 1 liter water in een fles te maken (staat op reclameborden in de stad)!

Alles is dus kurkdroog, zeker na de extreem warme periode die ze in januari hebben gehad, en het vliegt snel in de brand. De hevige winden maken het extra gevaarlijk, niet alleen omdat dat het vuur aanwakkert en voortduwt, maar ook omdat dat ervoor zorgt dat boomtakken op elektriciteitskabels vallen, waardoor heel gemakkelijk een bosbrand ontstaat. Zo is de bosbrand bij Beechworth - een oud goudstadje ten noordoosten van Melbourne, waar ik afgelopen weekend op bezoek was bij Debra, Paul & de vierjarige Daniel - ook ontstaan (al was die gelukkig geblust tegen de tijd dat ik er was). Ook is de wind gevaarlijk voor de brandweermannen: de bomen smeulen namelijk van binnenuit nog door totdat de boom hol is, en het gevaar van vallende bomen is dus voor brandweermannen groter dan van het vuur zelf!

De filosofie hier is dan - tot nu toe - ook: als je in de bush gaat wonen, dan weet je dat er een keer in ongeveer twintig jaar een bosbrand voorbij zou moeten komen. Iedereen moet dan ook een fireplan hebben. Vanwege de uitgestrektheid van het platteland (de staat Victoria is ongeveer 7 keer zo groot als Nederland), waardoor de brandweer moeilijk overal snel genoeg bij kan zijn, werd tot nu toe de ‘stay and defend your property' aangemoedigd. Tijdens bosbranden vliegt er namelijk heel veel brandend hout door de lucht en als dat op een dak valt, dan kan het huis afbranden hoewel de bosbrand zelf een paar kilometer verderop is. Met een tuinslang kom je dan dus een heel eind. Tijdens de Black Saturday branden veroorzaakte dit soort brandend hout nieuwe vuurhaarden op zelfs 20 kilometer afstand van het vuurfront - je kunt je voorstellen dat dit het lastig en gevaarlijk maakt om de bosbranden te blussen!

Nu is er een hele discussie over deze ‘stay and defend' strategie, omdat zo veel mensen om zijn gekomen. Zij hadden geen kans met de vuurstorm die met 100 km/uur langsraasde. Ook praat men over een Early Warning System, waarover de meningen ook verdeeld zijn. Ja, het kan helpen, maar van de andere kant was iedereen gewaarschuwd dat die zaterdag groot gevaar voor bosbranden was - en met een bosbrand die met 100 km/uur gaat, heb je ook met een Early Warning System niet genoeg tijd... Andere discussies gaan over regels voor het bouwen in de bush: de een vindt dat het verplicht moet worden om bij een huis een schuilkelder te bouwen, maar dat maakt bouwen natuurlijk weer een stuk duurder. De ander geeft de regering de schuld, omdat de afgelopen tien / twintig jaar een ‘groener' beleid is gevoerd, waardoor het bijvoorbeeld niet toegestaan is om bomen rondom je huis zomaar te kappen. Er is een man die 30m rondom zijn huis helemaal boomvrij had gemaakt en daarvoor een flinke boete heeft moeten betalen, maar zijn huis staat er nog. Anderen zeggen: je kiest ervoor in de bush te wonen, dus dan moet je die leefomgeving ook respecteren (en natuurlijk een goed fireplan hebben). De nadruk ligt nu meer op vroeg een keuze maken: ‘stay and defend', of op tijd weggaan. Zoals ze zeiden op het nieuws: When you actually see flames in your backyard, it's too late...

Overigens is het waarschijnlijk puur toeval dat dat ene huis er nog wel staat en anderen niet, want toen ik in Beechworth was, reden we door de vallei die daar helemaal afgebrand is: sommige huizen staan er miraculeus nog met afgebrande bomen naast de voordeur, terwijl andere huizen in een leeg weiland staan en alsnog afgebrand zijn. Het vuur is heel willekeurig... Het was erg indrukwekkend om de gevolgen van zo'n bosbrand van dichtbij te zien. Moeilijk voor te stellen is ook de grootte van deze bosbranden, en dat ze zo lang ‘out of control' door kunnen gaan. De omtrek van de brand bij Beechworth was 490 kilometer en een van de branden die nu nog gaande is, heeft al meer als 100.000 hectare verwoest, dus dat geeft wel een beetje een idee...

De bosbranden zijn de afgelopen weken dus erg aanwezig geweest, al lijkt het erop dat het grootste gevaar nu voorbij is, met de regen en kou (nou ja, relatief, 19 graden etc.) die we deze week hebben. Zo kon de zus van Julie afgelopen dinsdag niet terug naar Sydney, omdat er gevaar was dat een bestaande brand over de snelweg zou worden geblazen. En je ruikt hier regelmatig de rook...

Strange times dus om in Melbourne te zijn: ik geloof niet dat ik echt een goede indruk krijg van het land dat normaal schijnbaar een stuk groener is! Dus toch nog maar een keertje terug als deze droogte voorbij is

Groetjes
Marian